Siyon Dağı’nın Gölgesinde Beyazperdeye Yahudilerin Sinemayı Kullanım Biçimleri;From the Shadow of Mount Zion to the Screen How Jews Use Cinema

Yahudi sineması tarihsel, kültürel ve dini temeller üzerine inşa edilen ve Yahudi kimliğinin çeşitli boyutlarını görünür kılan zengin bir sinemasal gelenektir. Bu çalışma, Yahudi sinemasının temel kavramlarını analiz ederek kimlik, diaspora, Holokost hafızası, vadedilmiş topraklar ve modernite-gelenek çatışması gibi temalar üzerinden Yahudilerin sinemayı kendi amaç ve hedefleri doğrultusunda kullanım biçimlerini ortaya koymaktadır. Bireysel ve kolektif aidiyet konuları ışığında Yahudiler, diasporada maruz kaldıkları yabancılaşma ve asimilasyonu ön plana çıkararak vadedilmiş topraklar fikrini yürürlüğe koymak adına sinemayı bir kamuoyu baskısı oluşturma aracı olarak kullanmaktadır. Bu doğrultuda göç, sürgün ve yeni bir yurt arayışı gibi diaspora deneyimlerine ilişkin anlatılar, özellikle Hollywood ve Avrupa Yahudi sinemasında önemli bir yer tutmaktadır. Çalışmanın bir diğer odak noktası ise Holokost hafızasıdır. Holokost, Yahudi sinemasında yalnızca bir trajedi olarak değil, aynı zamanda hafızanın yeniden inşası, tanıklık ve adalet arayışı üzerinden ele alınmaktadır. Bu filmler bir yandan bireysel travmayı işlerken diğer yandan toplumsal bir bilinç oluşturarak Yahudi kimliğini tarihsel bağlamda güçlendirme amacı taşımaktadır. Bununla birlikte Yahudi sineması, Siyonizm ideali etrafında şekillenerek Filistin'in işgal planının daha hızlı bir şekilde yürürlüğe konulması ve vadedilmiş toprakların sınırlarına bir an önce ulaşılması noktasında dünya kamuoyunu hazırlama aracı şeklinde hizmet etmektedir. Öte yandan Yahudi sineması, diasporadaki Yahudiler ile İsrail arasındaki kültürel bağları güçlendirirken, aynı zamanda ulusal kimliğin içsel çatışmalarını da sorgulamaktadır. Yahudi sineması modernite ve gelenek çatışmasını merkeze alarak, özellikle Haredi Yahudiler gibi grupların modernleşme karşısındaki tutumlarına ve kuşaklar arası kimlik çatışmalarına odaklanmakta ve moderniteyi öncele-yen bir tavırla bu tür grupları aşırı gösterip onları izole etmeye çalışmaktadır. Bu bağlamda Yahudi sineması, sadece sanatsal bir üretim alanı değil, aynı zamanda Yahudi kültürünün, hafızasının ve kimlik inşasının bir aracı olarak varlığını sürdürmektedir.