Şerh-i Belagat

Tanzimat döneminde modern tarzdaki okulların müfredatında yer alan edebiyat bilgileri ve belagat derslerinde okutulmak üzere şekil ve üslup açısından nisbeten daha modern, Türkçe belagat kitapları yazılmıştır. Ahmed Hamdi'nin Belagat-ı Lisan-ı Osmâni'si, Ahmed Cevdet Paşa'nın Belagat-ı 'Osmâniyye'si gibi, belagatı geleneğe uygun olarak meyani-beyan-bedi- şeklinde tam kadro halinde ele alan, bunun yanında nesir ve şiir örneklendirmelerinde tamamen Türkçe örnekleri kullanan kitaplarla, Recaizade Mahmud Ekrem'in Talimi Edebiyyatı gibi batıdaki rhtoriquei de belagat çerçevesine dahil edip kullanan daha batılı belagat kitapları arasında onlarca eser kaleme alınmıştır. Bu belagat kitapları genelde Mekteb-i Hukuk. Mekteb-i Müllkiyye gibi okullarda okutulan edebiyat ve belagat gibi derslerin ders notlarının bir araya getirilip bastırılması ile ortaya çıkmıştır. Ahmed Cevdet Paşa'nın Mekteb-i Hukuk'ta verdiği belagat dersi notlarının bir araya getirilip 1882 yılında basılmasıyla ortaya çıkan Belagat-ı 'Osmâniyye, Ahmed Cevdet Paşa'dan sonra aynı okulda ilgili derslere giren el-Hacc İbrahim tarafından ders kitabı olarak okutulmuştur. el-Hacc İbrahim derslerinde eseri ayrıntılı bir şekilde okutup şerh etmiş, ancak sadece mukaddime' bölümünün şerh notlarını 1884 yılında Şerh-i Beragat adıyla iki cüz halinde neşretme imkanı bulabilmiştir. Bu kitap, Şerh-i Belügat üzerine hazırlanmış bir 'yeniden neşir çalışmasının ürünüdür, yani aslında birbirini tamamlayan iki makalenin bir kitap halinde yeniden neşri çalışması...