Özgürlüğün Ekolojisi

Yüzyılımızın büyük düşünürlerinden Bookchin' in en önemli çalışması olan Özgürlüğün Ekolojisi, çağdaş özgürlükçü düşüncenin ''başyapıtı''dır. Yazar, konformist/teknotratik çevreciliğe, kafaları mistisizmle bulanmış ''Yeni Çağ'' ekofeministlerine ve onu eleştirmek isterken ekonomist manyığını devralan Marksizme karşı cepheden ve çok güçlü bir saldırıya girişiyor. Bookchin' e göre gezenemizdeki yoğun ekolojik tahribatın ardında, insanın insan üzerindeki tahakkümün insanın doğa üzerinde de hakimiyet kurma isteğine yol açtığı ''tahakküm mirası'' ve bu isteği tam anlamıyla gerçekliğe dönüştüren rekabetçi kapitalizm vardır. Kapitalizmde ''her türlü kültürel, etik ve psikolojik mesele maddi bir ihtiyaçlar sistemi içinde massedilir.''Akıl rasyonalizme, etik tekniğe, bilim de ''niçin'' sorusunu ''nasıl'' sorusuna kurban eden bilimci bir Kilise' ye dönüşmüştür. Ama bunları tarihsel gelişimleri içinde değerlendirmeyip bizzat akla, teknolijiye ve bilim saldırmak ucuz bir gericiliktir sadece. Bookchin bütün bunlara karşı toplumu ekolojik, akılcı ve sanatsal kaygılarla yeniden yapılandırıp ''ekolojik bir toplum'' yaratmayı amaçlayan ütopyacı bir alternatif, eko-anarşist bir proje önerir. Bu proje yazarın ''özgürlük mirası'' adını verdiği, tarihteki çeşitli özgürlük deneyimlerinin akılcılık ve bilimle bütünleşmesine dayanır. Bu mirasın köşetaşlarını oluşturan organik (''ilkel'') toplumun ''ingirdenemez asgari'',''eşitsizlerin eşitliği'' ve ''yararlanma hakkı'' ilkeleri; antik Yunanların sınır ve denge anlayışlarıyla doğrudan demokrasi pratikleri; Hıristiyanlığın evrensel insanlık vurgusu; ortaçağın konfederasyon ilkesi ve ''sapkın'' Bilinircilerin (ve Gerçeküsütücülerin) arzuya yüklendikleri politik anlam, tarihte içine gömülmüş oldukları tahakküm matrisinden arıtılarak yeni bir etik sentez içinde bütünleştirilir. Yazarın ''tamamlayıcılık etiği'' dediği, bir ''paradigma'' değil bir ''zemin'' olarak evrimci doğaya dayanan bu etik, bütünlüğe akılcı yeniliğe ve yaşam biçimlerinin benzeşmeliğine zengin çeşitliliğine değer verir. Bu etiğin hayata geçirileceği ''ekolojik toplum'' da hiyerarşi çözülüp yerini karşılıklı bağımlılığa bırakacak, özgürlük doğayla, bireysellik topluluk bağlarıyla karşı karşıya konmayacaktır. Özgürlük imkanları ve önündeki engeller hakkında gerçekten düşünmek isteyenlerin oalağanüstü bir heyecanla okuyacakları felsefi, tarihsel, sosyolojik, psikolojik, kısacası '' ''hayati'' bir inceleme Özgürlüğün Ekolojisi