Osmanlı Düşüncesi ;XIX. Yüzyılda Bilim, Felsefe ve İdeoloji Antolojisi

XIX. yüzyılın ortalarına doğru Osmanlı İmparatorluğu'nda Yenilikçiler ile Gelenekçiler arasındaki mücadele şiddetlenmiş ve Yenilikçiler, çok daha geniş kitlelere ulaşabilmek için bilimsel birikimin yanı sıra felsefe ve ideoloji gibi bilgi alanlarındaki çağdaş gelişmeleri de Türkçeye aktarmaya ve yararlı bulduklarını savunmaya başlamışlardı. İşte bu antoloji, XIX. yüzyıl Osmanlı matbuatında arzıendam etmiş olan ve XX. yüzyıl düşünce hayatını hazırlayan fikir numunelerinden bir kısmını sergileyerek bu çağ hakkında biraz silik de olsa bir izlenim oluşturmayı amaçlamıştır. Burada takdim ettiğimiz metinlerin ekserisi, Yenilikçi yani Batı uygarlığını yerleştirmeye çalışan gazete ve dergilerde yayımlanmış makalelerden oluşmaktadır ancak manzarayı tamamlamak için bazı şiirlere, ansiklopedi maddelerine ve mektuplara da yer verilmiştir. Osmanlı Düşüncesi, çalışmanın başlığındaki sıraya uygun olarak üç kısma bölünmüştür: Bilim Metinleri, Felsefe Metinleri ve İdeoloji Metinleri. Bunların üçü de okunduğunda, XIX. yüzyıl Osmanlı düşüncesi hakkında belirli bir kanaat oluşacak ve daha önce ekseriyetle ikinci el kaynaklara dayanılarak yazılmış olan düşünce tarihi denemelerini yeniden gözden geçirmeyi ve XIX. yüzyılı daha derinden anlamayı sağlayacaktır.