Mektubat

Mektupla yapılan tebliğ ve irşâd faaliyetinin tarihi, Hazret-i Peygamber - sallallahu aleyhi ve sellem-'e kadar uzanır. Nitekim Peygamberimiz, komşu ülkelerin devlet başkanlarına gönderdiği elçi ve mektuplarla onları İslâma davet etmiştir. Mutasavvıf ve mürşidler de bu usûlden çokça istifâde etmişlerdir. Sûfîler içinde ilk def'a mektupla irşâdlarda bulunan Hasan Basrî Hazretleridir. O'nun Ömer ibn Abdülaziz'e mektuplar yazdığı bilinmektedir. Daha sonraki devirlerde de mutasavvıfların bu usûlle tebliğ ve irşâdda bulundukları İmam Rabbânî gibi Mektûbat'ıyla meşhûr olan büyük mürşidlerin mevcûdiyetinden anlaşılmaktadır. Elinizde bulunan Mektûbât da M. Es'ad Erbilî tarafından muhibb ve müntesiblerine yazılan mektupların tek tek sâhiplerinden toplanarak bir araya getirilmesinden meydana gelmiş bir eserdir. Eserdeki birinciden altıncıya kadar olan mektuplarla 36. Mektup, «Tasavvuf » mecmûasında makale olarak da neşredilmiştir, (bk. Tasavvuf Mecmûası, Sene: 1327). Mektûbât, Osmanlıca olarak iki defa neşredilmiştir. İlk neşri 1338/1922 yılında Seyyid Ali Kadri tarafından yapılmış olup 147 mektuptan müteşekkildir, 1341/1925'deki ikinci tab'ında ise 154 mektup yer almaktadır. Elinizdeki baskıda eserin ikinci tab'ı esas alınmış ve eserden âzami istifâdeyi sağlamak maksadıyla her mektubun latin harfleriyle okunuşu verildikten sonra karşısındaki sahifeye de günümüz Türkçesiyle sâdeleştirilmiş şekli konulmuştur. Ayrıca bu neşirde öncekilerde bulunmayan iki mektuba da son kısımda yer verilmiştir, (bk. 155 ve 156. Mektup). Müellif M. Es'ad Efendi, son devir mutasavvıflarından olup 1246/ 1847'de memleketi Erbil'de doğmuş ve ilk tahsilini orada ikmâl etmiştir. Mürşidi Şeyh Tâha'l-Hariri'nin vefatı üzerine 1293/1878 yıllarında İstanbul'a gelen Es'ad Efendi, İstanbul'da bulunduğu sırada Kelâmî Dergâhı şeyhliğiyle Meclis-i meşâyıh azâ ve reisliği de yapmış 1931 yılında vefat etmiştir. Tasavvuf terbiye usûlünde isti'dâd, tabiat ve fıtratların farklılığının büyük önemi vardır. Bu yüzden «Allah'a giden yollar, mahlûkatın nefesleri sayısıncadır ». buyurulmuştur. Fıtrat ve tabiat farklı olunca onların irşâd usûllerinin de farklı olması tabiîdir. Bu itibarla herbiri ayrı bir şahsa yazılmış bulunan bu mektupların bazan sâdece muhâtabına düstûr olarak şeref-sâdır olan kısımlarını okuyucularımızın kendilerine teşmil etmemeleri gerekir. Mektupların asıl herkese faydalı tarafı nasihat ve telkin tarzındaki öğütleri, ruh-nüvâz mânâ ve mefhumlarıdır. Eserin neşrinden gaye de okuyucularımızı bu yüksek mânâlara ve medlûl-i pür-i'tinâlara ulaştırmaktır. Ve minallahi't-tevfik.