Leylâ ve Mecnun ;Günümüz Türkçesiyle Bütün Eserleri 1

VakıfBank Kültür Yayınları, Türk edebiyatının en büyük söz ustası Fuzûlî'nin eserlerini, alanında uzman edebiyatçıların titizlikle sadeleştirip günümüz Türkçesine özenle aktardığı yedi ciltlik bir külliyat hâlinde bugünün diline kazandırıyor. Bu külliyat, şairin derin mısralarını anlaşılır kılarak çağın okuyucusuna ulaştırmayı, bugünün idrakine taşımayı gaye ediniyor. Elinizdeki eser, bu külliyatın ilk cildi olan Leylâ ve Mecnûn kıssası. Eski bir Arap anlatısı olan Leylâ ve Mecnûn hikâyesi, Arap edebiyatından çok Türk ve İran edebiyatlarında rağbet görmüş, müstakil bir eser olarak vücut bulmadan önce meşhur bir aşk hikâyesi olarak daha Anadolu'da Türk şiirinin kuruluş çağlarında anlatılmaya başlanmıştır. Şüphesiz bu hikâyeyi en güzel ve en dokunaklı terennüm eden ise Fuzûlî olmuştur. Bir edebî eser olmak hüviyetiyle Leylâ ve Mecnûn, kelimenin tam manasıyla bir “şaheser”dir. Olay kurgusundan geçişlere, hikâyenin tamamını kuşatan lirizmden gazellerin akıcılığı ve konuyu bütünlemesine, alegorik sahnelerin parlaklığından diyalogların tabiiliğine, dil hâkimiyetinden aruz tasarruflarına, canlı tasvirlerden ruh tahlillerine varana değin okuyanda eksik bir yer kalmadığı intibaı uyandıran bir şaheser… Fuzûlî'nin bu ölümsüz eseri, sadece Leylâ ve Mecnûn kıssasının anlatıldığı manzumeler arasında ve hatta sadece çift kahramanlı aşk hikâyeleri arasında değil, bütün bir Türk mesnevi edebiyatının zirvesinde bir eserdir. Fuzûlî Türk edebiyatının en büyük şairlerinden biri olan Fuzûlî'nin asıl adı Mehmed, babasının adı Süleyman'dır. Ne zaman ve nerede doğduğu kesin olarak bilinmese de Irak coğrafyasında doğup yaşadığı kesindir. 15. yüzyıl sonlarına doğru doğduğu düşünülmektedir. Nasıl bir eğitim aldığı bilinmiyorsa da Arapça ve Farsçayı bu dillerde eser verecek ve şiir söyleyebilecek kadar iyi bildiği açıktır. Kanûnî Sultan Süleyman 1534'te Bağdat'ı fethedince, “Geldi burc-ı evliyâya pâdişâh-ı nâmdâr” tarih mısraını da ihtiva eden meşhur kasidesiyle beraber padişaha yaklaşmak ve böylece çok arzu ettiği İstanbul'a gitmek istedi ancak bu emeline nail olamadı. Kendisine evkaftan maaş bağlanacağına dair söz verilip çok az bir meblağ layık görülmesi, Şikâyetnâme'sini kaleme almasına yol açtı. 1556 yılındaki büyük veba salgını sırasında -muhtemelen Kerbela'da- vefat etti. Türkçe eserlerinden Dîvân ve Leylâ vü Mecnûn mesnevisi en önemli iki eseridir. Diğer manzum Türkçe eserleri 440 beyit tutarındaki Beng ü Bâde ve Tercüme-i Hadîs-i Erbaîn'dir. Ona aidiyeti kesin olmayan 200 beyitlik Sohbetü'l-esmâr da eserleri arasında anılır. Kerbela vakasının edebiyatımızda en güzel anlatımı olan Hadîkatü's-suadâ ise mensur tek eseridir. Farsça manzum eserleri Dîvân, Heft Câm, Enîsü'l-kalb; mensur eserleri Risâle-i Mu‘ammeyât, Rind ü Zâhid ve Sıhhat ü Maraz'dır. Matla‘u'l-i‘tikād aldı mensur eserini Arapça yazan Fuzûlî'nin 470 beyit tutarındaki Hz. Ali övgülerinden oluşan Arapça şiirleri Arapça Dîvân olarak da kabul edilir.