Kelile ve Dimne

Kelile ve Dimne isimli eserin yazarı olan Beydeba, ünlü bir Hint filozofudur. Beydeba’nın I. yüzyılda yaşadığı, Bakü’de doğup daha sonra Hindistan’a gittiği söylenir. Bazı kaynaklarda Beydeba’nın Türk asıllı olduğu belirtilir. Beydeba, o dönemde Hindistan ülkesinin zalim kralı Debşelim’i doğru yola getirmek için ahlaki öğütler veren Kelile ve Dimne eserini yazar. Bu eser yüzünden önce hapse atılır, ardından affedilerek devletin üst yönetiminde kendisine görevler verilir. Beydeba’nın Kelile ve Dimne isimli eserinin kahramanlarının çoğu hayvanlardan oluşur. Aslı Sanskritçe olan fabl türündeki bu eser, ismini, eserdeki ilk öykünün kahramanları olan Kelile ve Dimne adındaki iki çakaldan alır. Eser VI. yüzyılda İran diline daha sonra da Abdullah İbni El-Mukaffa tarafından Kelile ve Dimne ismiyle Arapça’ya çevrildi. Türkçeye ilk çevirisi Sultan Murat Hüdavendigar döneminde yaşamış Mehmet Küşteri isimli bir âlim tarafından yapılmıştır. Kelile ve Dimne, Batı dillerine de çevrilmiş ve pek çok yazarın, şairin ilham kaynağı olmuştur.