İslâm Kelâmcılarına Göre Dinî Metinleri Anlama Ve Te'vîl Plemi

İslâm düşünce tarihinde üzerinde en çok tartışma ve spekülasyonların yapıldığı kavramlardan birisi olan "te'vîl", semantik açılımı ve sahip olduğu mâhiyeti gereği bütün bu "anlam" ve "yorum denemelerini" aşar niteliktedir. Zira "te'vîl", semantik ve tefsirle aynı çizgide yer almayacak kadar asil ve orijinal olduğu kadar, aynı şekilde Batı'nın enjekte etmeye çalıştığı anlambilim ve hermenötik (yorumbilim) anlayışlarına heba edilmeyecek kadar da önemli ilmî, irfanî ve ahlâkî nitelikte bir disiplindir. İslâm kelâmcıları, dinî nassları anlamlandırma ve yeniden yapılandırma konusunda aklî, irfanî ve ilmî bir disiplin olarak algıladıkları "te'vîl"e sıkça başvurmuşlardır. Bu bakımdan "te'vîl", İslâm Kelâmında bir "yöntem" olarak benimsenmiş ve İslâm kelamcılarınca kendi yapıtlarında açıkça uygulanmıştır. Zira İslâm kelâmcıları açısından "te'vîl", sadece bir kavram veya metnin gelişi güzel biçimde anlaşılması veya yorumlanmasının ötesinde, ilgili kavram ya da metinle alakalı bütün epistemolojik ve ontolojik hakikatleri ortaya koyan; insanı, yeni yeni anlam ve keşiflerin arayışına sevk eden hatta "birlikte var olmanın" ve "birlikte yaşamanın" heyecan ve öz güvenine emanet eden bir dünyanın sermayesi durumundadır. Okuyucu, "te'vîl" anlayışının bütün yönleriyle analiz edildiği bu kitaptan edineceği bilgi ve malumatla meselenin aslını daha iyi anlayacak ve bu kavramla ilgili tarihî süreçte ortaya konan yanlış anlam, yorum ve değerlendirmelere asla prim vermeyecektir. Doç. Dr. Hüseyin DOĞAN