Fikri Eserleri; Seçilmiş Eserleri 2 _{Seçilmiş Eserleri 2}

Gaspıralı bu kitapta bir araya getirilen yazılarında, günümüzde de gündende olan bir konuyu; Türk ve İslam dünyasının "modernleşme" problemlerini ele almakta, bu dünyanın Avrupa ve Rusya ile nasıl ilişkiler kurması gerektiğini, Rusya Müslümanlarının sosyal, siyasi ve kültürel hakları uğrundaki mücadelerini ve kendisinin düzenlemek istediği Dünya Müslümanları Kongresi hakkındaki teşebbüs ve düşüncelerini açıklamaktadır. Derlenen bu eserleri; İsmail bey'in Rusya Müslümanlarını tek başına değil, Türk-İslam alemi içinde düşündüğünü ve onların çeşitli problemlerini bu bütünlük içinde çözmeye çalıştığını göstermektedir. Gaspıralı, temel görüşleri ve tavrı ile hem Türk dünyası hem de İslam alemi için mücadele eden bir fikir ve hareket adamı olarak karşımıza çıkmaktadır.