Enerji Güvenliği Nato'nun Yeni Tehdit Algısı

Güvenlik Çalışmaları Dizisinin dördüncü kitabı, son yıllarda giderek daha fazla gündeme gelen enerji güvenliği konusunu, NATO ve Türkiye bağlantısıyla birlikte ele alıyor. Doç. Dr. Mitat Çelikpala tarafından hazırlanan çalışma, Sovyetler Birliğinin çöküşünü takiben gelişen yeni jeostratejik ortamda, NATOnun enerji güvenliği konusunu nasıl ve neden tehdit algılaması kapsamına aldığını ve konunun NATO içerisindeki gelişimini ortaya koyuyor. Çalışma, Rusya Federasyonunun İttifak üyelerinin başlıca enerji sağlayıcısı olarak yükselişi ve enerjiyi dış politika aracı olarak kullanmaya başlamasını, NATOdaki dönüşümün temel nedeni olarak tespit ediyor. NATO üyesi ülkelerin üretici olmaktan ziyade tüketici ülkeler olarak artan enerji ihtiyaçları ile ana enerji kaynaklarının ağırlıklı biçimde temelde istikrarsız Ortadoğu ve Hazar Havzası gibi NATO üyesi ülkelere komşu bölgelerde yer almasının da, konunun NATOda öncelikli gündem maddesine dönüşmesine katkı sağladığı ifade ediliyor. 2010 Lizbon Zirvesinde kabul edilen Stratejik Konsept belgesiyle birlikte, enerji güvenliği, İttifak üyelerinin tamamını ilgilendiren bir konu başlığına dönüşmüştür. Bu çerçevede çalışma, NATOnun Soğuk Savaş sonrası dönemde düzenlenen zirvelerinde yayınlanan zirve bildirgeleri ve stratejik konseptler ile çeşitli NATO zeminlerinde yapılan tartışmalar ışığında, enerji güvenliğinin NATO için taşıdığı anlam ve önemi üzerinde durmaktadır. YAZAR HAKKINDA: Orta Doğu Teknik Üniversitesinden lisans, Hacettepe Üniversitesinden yüksek lisans ve Bilkent Üniversitesinden doktora derecelerini alan Doç. Dr. Mitat Çelikpala, Kadir Has Üniversitesi Uluslararası İlişkiler Bölümü öğretim üyesidir. Hacettepe ve TOBB Ekonomi ve Teknoloji üniversitelerinde de çalışan Çelikpala, 2005te Oxford Üniversitesi St. Antonys Collegede misafir öğretim üyesi olarak bulunmuştur. Milli Güvenlik Akademisi, NATO Terörizmle Mücadele Mükemmeliyet Merkezi gibi çeşitli kurum ve kuruluşlarda akademik danışmanlık da yapmış olan Çelikpala, Uluslararası İlişkiler Dergisinin Yönetici Editörlüğünü yapmaktadır. Çelikpalanın çalışma alanları arasında Türk dış ve güvenlik politikaları; Rusya, Kafkasya ve Orta Asya (tarihi, toplumsal yapısı ve güvenliği); diyaspora çalışmaları, Karadeniz Bölgesi ve enerji güvenliği gibi konular bulunmaktadır. Çelikpalanın bu konularda akademik dergiler ile güncel medyada yayınlanmış çeşitli makale ve değerlendirmeleri bulunmaktadır.