Aydınlanma Eleştirisinden Devrim Karşıtlığına Edmund Burke

Günümüzde, bir versiyonu post-modernizm adı altında dile getirilen muhafazakârlık ya da liberal-muhafazakârlık, Aydınlanmayla hesaplaşarak, Aydınlanmaya özgülleştirilen görüşleri, anlayışları, değerleri yadsıyarak kendi savlarını ortaya koymaktadır. Oysa bu iş, 200 yıl öncesinden Burke tarafından gerçekleştirilmiştir zaten dolayısıyla, günümüzün muhafazakâr ya da post-modern ideolojisi, Burkeün düşüncelerini yeniden ısıtıp günün koşulları ve sorunsalları doğrultusunda servis etmekten başka bir şey yapmıyor aslında. Zaten Batıda Burke hakkında çok sayıda çalışma yapılıp kitap yayımlanmasının nedeni de bu. Oysa Türkiyede, bu konuda hem telif hem çeviri kitap bakımından büyük bir boşluk olduğu gözlemleniyor. İşte Fatih Dumanın elinizdeki yapıtı, bu boşluğu belli bir ölçüde dolduracak bir çalışma niteliği taşıyor. Ayrıca bu konuya ilgi duyulmasını sağlayıp Burke hakkında ve tabiî Burke ile günümüz muhafazakârlığının ilişkisi hakkında başka çalışmaların yapılmasına yol açacağı da umut edilebilir. Burkeün düşüncelerini hem tarihsellikleri hem de bu tarihselliği aşan boyutları içinde bir bütün olarak kavramak ve bu düşüncelerin mirası üzerinde yapılanan muhafazakâr geleneği (ve onun günümüzdeki uzantıları olup neo-muhafazakârlık, liberal-muhafazakârlık ya da post-modernizm olarak adlandırılan ideolojileri) daha iyi anlamak istiyorsanız, sayfaları çevirmeye başlayınız. Mehmet Ali Ağaoğulları